Lawenda to piękna i aromatyczna roślina, która ozdobi każdy ogród, balkon lub taras. Jej fioletowe kwiaty przyciągają pszczoły i motyle, a jej zapach odstrasza komary i mole. Lawenda ma też wiele zastosowań leczniczych, kosmetycznych i kulinarnych. Jak więc uprawiać i dbać o lawendę, by cieszyć się nią przez cały rok?
Wybierz odpowiedni gatunek lawendy
Lawenda należy do rodziny jasnotowatych i obejmuje około 40 gatunków oraz wiele odmian. W Polsce najczęściej spotykamy dwa gatunki: lawendę wąskolistną (Lavandula angustifolia) i lawendę francuską (Lavandula stoechas). Oba pochodzą z rejonów Morza Śródziemnego i mają podobne wymagania, ale różnią się wyglądem i odpornością na mróz.
Lawenda wąskolistna ma węższe liście i wydłużone, smukłe kwiatostany o niebiesko-fioletowym kolorze. Jest to najlepszy gatunek do uprawy w naszym klimacie, ponieważ jest dość mrozoodporna i może zimować w gruncie. Lawenda francuska ma szersze liście i krótsze, beczułkowate kwiatostany zwieńczone dużymi, barwnymi podstawami przypominającymi płatki. Jest to gatunek bardziej ozdobny, ale mniej odporny na niskie temperatury. Musi być chowana na zimę do chłodnego pomieszczenia lub traktowana jako roślina jednoroczna.
Zapewnij lawendzie odpowiednie warunki
Lawenda to roślina słońca i ciepła. Potrzebuje stanowiska słonecznego, osłoniętego od wiatru i opadów. Nie lubi zbyt wilgotnej gleby, która może doprowadzić do zgnicia korzeni i obumarcia rośliny. Gleba powinna być lekka, przepuszczalna, bogata w wapń i o odczynie lekko zasadowym lub obojętnym (pH 6-7). Można ją poprawić dodając piasek lub żwir.
Lawenda dobrze rośnie zarówno w gruncie jak i w pojemnikach. W doniczkach należy zapewnić jej dobrze drenowane podłoże oraz regularne podlewanie, ale bez przelania. Warto też pamiętać o nawożeniu rośliny co dwa tygodnie specjalnym nawozem dla lawendy lub nawozem uniwersalnym.
Przytnij lawendę regularnie
Przycinanie lawendy jest bardzo ważne dla jej zdrowia i urody. Zapobiega drewnieniu pędów, pobudza wzrost nowych pąków i przedłuża okres kwitnienia. Lawendę należy przycinać trzy razy w roku: na początku wiosny (luty-marzec), po pierwszym kwitnieniu (lipiec-sierpień) i na koniec lata (wrzesień-październik).
Wiosną należy usunąć suche i uszkodzone pędy oraz skrócić pozostałe o około 1/3 długości. Nie należy jednak ciąć poniżej poziomu drewna, ponieważ lawenda nie odbija z takich ran. Latem należy ściąć przekwitłe kwiatostany wraz z częścią liści. Jesienią należy ponownie skrócić pędy o około 1/3 długości, co pomoże roślinie lepiej zimować.
Zabezpiecz lawendę przed zimą
Lawenda wąskolistna może zimować w gruncie, jeśli nie ma ryzyka silnych mrozów i nadmiernego nawilżenia gleby. Warto jednak okryć ją warstwą suchych liści, słomy lub agrowłókniny, aby chronić ją przed przemarznięciem i wysychaniem. Lawenda francuska musi być przeniesiona do chłodnego i widnego pomieszczenia (np. piwnicy, garażu lub szklarni), gdzie temperatura nie spadnie poniżej 0°C. Należy ją podlewać raz na miesiąc, aby zapobiec zasychaniu korzeni.
Ciesz się pięknem i zapachem lawendy
Lawenda to roślina, która zachwyca nie tylko swoim wyglądem, ale też swoim aromatem. Można ją wykorzystać na wiele sposobów: jako ozdobę ogrodu, balkonu lub tarasu, jako składnik bukietów i wieńców, jako dodatek do potpourri i worków zapachowych, jako surowiec do produkcji olejków eterycznych i kosmetyków, jako przyprawę do potraw i napojów. Lawenda ma też właściwości lecznicze: działa uspokajająco, przeciwbólowo, przeciwzapalnie i antyseptycznie. Można ją stosować w postaci herbaty, nalewki, syropu lub kompresu.
Lawenda to roślina, która zasługuje na miejsce w każdym ogrodzie. Jeśli zapewnimy jej odpowiednie warunki i pielęgnację, będziemy mogli cieszyć się nią przez cały rok.
