Paznokcie to nie tylko element naszej urody, ale też ważny wskaźnik naszego stanu zdrowia. Paznokcie odzwierciedlają kondycję naszego organizmu, a także mogą sygnalizować obecność różnych chorób i zaburzeń. Zmiany kształtu, koloru, struktury czy powierzchni paznokci mogą być wynikiem niedoborów witamin i minerałów, zakażeń bakteryjnych lub grzybiczych, chorób skóry, układu krążenia, hormonalnych czy metabolicznych. Jak rozpoznać te zmiany i co one oznaczają? Oto przegląd najczęstszych chorób, które można zdiagnozować po wyglądzie paznokci.
Zmiany kształtu paznokci
Kształt paznokci może ulec zmianie z różnych przyczyn. Niektóre z nich są wrodzone lub nabyte w wyniku urazów lub nieprawidłowej pielęgnacji. Inne są związane z chorobami ogólnoustrojowymi lub miejscowymi. Oto niektóre przykłady:
- Paznokcie łyżeczkowate (koilonychia) to takie, które mają wklęsłą płytę paznokciową, przypominającą łyżeczkę. Mogą być spowodowane niedoborem żelaza, niewydolnością krążenia, chorobami tarczycy, nerek lub wątroby.
- Paznokcie zegarkowe (hiponichium) to takie, które są wypukłe i zaokrąglone, imitując tarczę zegarka. Mogą być spowodowane chorobami serca, płuc, tarczycy, jelit lub nowotworami.
- Paznokcie szponiaste (onychogrypoza) to takie, które są pogrubione, wydłużone i zagięte ku dołowi. Mogą być spowodowane urazami mechanicznymi, zaburzeniami krążenia lub grzybicą.
- Paznokcie rurkowate (pachyonychia congenita) to takie, które są pogrubione i zwinięte na brzegach niczym rulonik. Są towarzyszone nadmiernym rogowaceniem skóry dłoni i stóp. Są spowodowane dziedziczną chorobą genetyczną.
Zmiany koloru paznokci
Kolor paznokci może zmieniać się pod wpływem różnych czynników. Niektóre z nich są nieszkodliwe i wynikają z używania lakierów do paznokci, palenia papierosów lub spożywania niektórych pokarmów. Inne są niepokojące i świadczą o chorobach ogólnoustrojowych lub miejscowych. Oto niektóre przykłady:
- Białe paznokcie (leukonychia) to takie, które mają białe plamy lub pasy na płytce paznokciowej. Mogą być spowodowane urazami mechanicznymi, niedoborem cynku lub białka, alergią na kosmetyki lub grzybicą.
- Żółte paznokcie (xanthonychia) to takie, które mają żółtawy odcień na całej płytce lub na jej części. Mogą być spowodowane paleniem papierosów, używaniem ciemnych lakierów do paznokci, żółtaczką typu A lub B, łuszczycą lub grzybicą.
- Niebieskie paznokcie (cyanosis) to takie, które mają niebieskawy odcień na całej płytce lub na jej części. Mogą być spowodowane niedotlenieniem krwi w wyniku niskiego ciśnienia tętniczego, niewydolności serca, astmy, zatrucia tlenkiem węgla lub metylobłękitu.
- Czarne paznokcie (melanonychia) to takie, które mają czarny kolor na całej płytce lub na jej części. Mogą być spowodowane urazami mechanicznymi, używaniem ciemnych lakierów do paznokci, zakażeniem bakteryjnym lub grzybiczym, chorobą Addisona lub czerniakiem.
Zmiany struktury i powierzchni paznokci
Struktura i powierzchnia paznokci mogą ulec zmianie z różnych przyczyn. Niektóre z nich są nieszkodliwe i wynikają z nieprawidłowej pielęgnacji lub starzenia się. Inne są niepokojące i świadczą o chorobach ogólnoustrojowych lub miejscowych. Oto niektóre przykłady:
- Łamliwe paznokcie (onychoschizia) to takie, które łatwo się łamią, rozdwajają lub kruszą. Mogą być spowodowane nadmiernym myciem rąk, używaniem agresywnych środków chemicznych, niedoborem żelaza, biotyny lub witaminy A, chorobami tarczycy lub nerek.
- Wzgórkowate paznokcie (onychorrhexis) to takie, które mają nierówną i chropowatą powierzchnię z widocznymi wzgórkami i dolinami. Mogą być spowodowane urazami mechanicznymi, niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego, łuszczycą lub liszajem płaskim.
- Bruzdkowane paznokcie (onychomadesis) to takie, które mają widoczne bruzdy poprzeczne na płytce paznokciowej. Mogą być spowodowane urazami mechanicznymi, infekcjami wirusowymi, gorączką, chemioterapią lub zaburzeniami metabolicznymi.
- Zrogowaciałe paznokcie (onychogriphosis) to takie, które mają grubą i twardą warstwę rogowej tkanki na płytce paznokciowej. Mogą być spowodowane urazami mechanicznymi, starzeniem się, grzybicą lub chorobami skóry.
