Wypadanie włosów to problem, który dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Choć jest to naturalny proces, który zachodzi u każdego z nas, czasem może być zbyt intensywny i prowadzić do przerzedzenia lub utraty włosów. Wypadanie włosów może mieć różne przyczyny, związane z czynnikami genetycznymi, hormonalnymi, dietetycznymi, chorobowymi lub środowiskowymi.
Przyczyny wypadania włosów
Wypadanie włosów może być spowodowane przez wiele czynników, które wpływają na cykl wzrostu włosa. Każdy włos na naszej głowie przechodzi trzy fazy: anagen (faza wzrostu), katagen (faza przejściowa) i telogen (faza spoczynku). Zwykle około 85-90% włosów znajduje się w fazie anagen, która trwa od 2 do 6 lat. Około 1-2% włosów jest w fazie katagen, która trwa kilka tygodni. Pozostałe 10-15% włosów jest w fazie telogen, która trwa od 2 do 4 miesięcy i kończy się wypadnięciem włosa. Fizjologicznie tracimy około 50-100 włosów dziennie, co nie jest powodem do niepokoju. Jednak gdy dochodzi do zaburzenia równowagi między fazami, może dojść do nadmiernego wypadania włosów.
Niektóre z najczęstszych przyczyn wypadania włosów to:
- Łysienie androgenowe – jest to najczęstsza forma łysienia, która dotyka głównie mężczyzn, ale może występować także u kobiet. Jest to spowodowane przez nadmierną aktywność hormonów androgenowych, które skracają fazę anagen i powodują stopniowe zmniejszanie się cebulek włosowych. W efekcie włosy stają się cieńsze, słabsze i krótsze, aż do całkowitego zaniku. Łysienie androgenowe ma podłoże genetyczne i zwykle zaczyna się w okolicach skroni i czoła (tzw. zakola) u mężczyzn i w okolicy ciemieniowej u kobiet.
- Łysienie plackowate – jest to forma łysienia, która charakteryzuje się pojawianiem się okrągłych lub owalnych ognisk bez włosów na skórze głowy lub innych częściach ciała. Jest to spowodowane przez zaburzenie układu odpornościowego, który atakuje własne cebulki włosowe. Przyczyny łysienia plackowatego nie są do końca znane, ale mogą być związane z czynnikami genetycznymi, infekcyjnymi, stresowymi lub autoimmunologicznymi. Łysienie plackowate może mieć różny przebieg – od samoistnego wygojenia się po kilku miesiącach, do nawrotów i postępującego rozszerzania się ognisk.
- Łysienie telogenowe – jest to forma łysienia, która polega na przedwczesnym przechodzeniu włosów z fazy anagen do fazy telogen. W efekcie włosy wypadają równomiernie na całej powierzchni głowy, co prowadzi do przerzedzenia. Przyczyną łysienia telogenowego mogą być różne czynniki, takie jak: stres, choroby przewlekłe, niedobory żywieniowe, leki, ciąża, zabiegi chirurgiczne, infekcje, gorączka czy urazy. Łysienie telogenowe zwykle ustępuje samoistnie po usunięciu czynnika wyzwalającego, ale może trwać od kilku miesięcy do kilku lat.
- Łysienie trakcyjne – jest to forma łysienia, która jest spowodowana przez mechaniczne uszkodzenie włosów i cebulek włosowych. Może to być wynikiem zbyt częstego i mocnego szczotkowania, prostowania, farbowania, rozjaśniania, suszenia czy ciasnego wiązania włosów. W efekcie włosy stają się słabe, łamliwe i wypadają, zwłaszcza w okolicy skroni, czoła i karku. Łysienie trakcyjne może być odwracalne, jeśli zaprzestanie się narażania włosów na szkodliwe czynniki, lub nieodwracalne, jeśli dojdzie do trwałego zniszczenia cebulek włosowych.
Objawy wypadania włosów
Objawy wypadania włosów mogą być różne, w zależności od rodzaju i przyczyny łysienia. Niektóre z nich to:
- Przerzedzenie włosów – jest to najczęstszy objaw wypadania włosów, który polega na zmniejszeniu się gęstości i objętości włosów na całej głowie lub w określonych miejscach. Może być związane z łysieniem androgenowym, telogenowym, trakcyjnym lub innymi czynnikami, takimi jak niedobory żywieniowe, choroby tarczycy, anemia czy stres.
- Ogniska bez włosów – są to charakterystyczne dla łysienia plackowatego, które polega na pojawianiu się okrągłych lub owalnych miejsc na skórze głowy lub innych częściach ciała, z których wypadają wszystkie włosy. Ogniska te mogą mieć różną wielkość i liczbę, a także mogą się łączyć lub rozszerzać. W niektórych przypadkach mogą być związane z innymi objawami, takimi jak świąd, pieczenie, zaczerwienienie, ból lub zmiany w paznokciach.
- Zakola – są to typowe dla łysienia androgenowego, które polega na cofaniu się linii włosów na czole i skroniach. Zakola mogą być różnie ukształtowane i zależą od indywidualnego wzorca łysienia. Zwykle zaczynają się pojawiać w wieku 20-30 lat u mężczyzn i 30-40 lat u kobiet, ale mogą występować także wcześniej lub później.
- Łysina – jest to objaw zaawansowanego łysienia, który polega na całkowitym braku włosów na określonym obszarze skóry głowy. Może być związana z łysieniem androgenowym, plackowatym lub innymi czynnikami, takimi jak oparzenia, urazy, infekcje czy leczenie radiacyjne. Łysina może być odwracalna lub nieodwracalna, w zależności od przyczyny i stopnia zniszczenia cebulek włosowych.
Sposoby leczenia wypadania włosów
Leczenie wypadania włosów zależy od jego przyczyny, rodzaju i stopnia zaawansowania. W niektórych przypadkach wystarczy usunąć czynnik wyzwalający, np. zmienić dietę, odstawić leki, zredukować stres, poprawić pielęgnację włosów. W innych przypadkach konieczne jest leczenie farmakologiczne, np. podawanie preparatów żelaza, witamin, hormonów tarczycy, leków immunosupresyjnych, inhibitorów 5-alfa-reduktazy, minoksydylu, kortykosteroidów. W niektórych przypadkach można zastosować leczenie chirurgiczne, np. przeszczep włosów, redukcję skóry głowy, skalpelloplastykę. W niektórych przypadkach można skorzystać z metod nieinwazyjnych, np. mezoterapii, mikroigłowej terapii indukowanej kolagenem, terapii laserowej, terapii osoczem bogatopłytkowym. W niektórych przypadkach można sięgnąć po metody kosmetyczne, np. peruki, sztuczne włosy, makijaż permanentny, mikropigmentację skóry głowy.
Leczenie wypadania włosów powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb i oczekiwań pacjenta. Nie ma jednej, uniwersalnej metody, która byłaby skuteczna i bezpieczna dla każdego. Dlatego przed podjęciem decyzji o leczeniu, warto skonsultować się z lekarzem specjalistą, który dokona dokładnej diagnozy i zaproponuje odpowiedni plan terapii. Leczenie wypadania włosów może być długotrwałe i wymagać cierpliwości i konsekwencji, ale może przynieść satysfakcjonujące efekty i poprawić jakość życia pacjenta.
