Wiele osób planując urlop, weekend czy majówkę chciałoby wiedzieć, jaka będzie pogoda z dużym wyprzedzeniem. Czy można ufać prognozom długoterminowym na 16, 25 czy nawet 45 dni? Jak powstają takie prognozy i jakie są ich ograniczenia?
Jak powstają prognozy długoterminowe?
Prognozy długoterminowe opierają się na modelach numerycznych, które symulują zachowanie atmosfery na podstawie danych pomiarowych z różnych źródeł, takich jak stacje meteorologiczne, satelity czy radary. Modele te uwzględniają wiele zmiennych i parametrów, takich jak temperatura, ciśnienie, wilgotność, wiatr czy opady. Modele te są stale udoskonalane i aktualizowane, jednak nie są w stanie dokładnie przewidzieć wszystkich zjawisk pogodowych.
Jakie są ograniczenia prognoz długoterminowych?
Prognozy długoterminowe mają pewne ograniczenia wynikające z charakteru atmosfery i niepewności pomiarów. Atmosfera jest systemem chaotycznym, co oznacza, że mała zmiana warunków początkowych może spowodować duże różnice w stanie pogody w przyszłości. Niepewność pomiarów wynika z niedoskonałości sprzętu i metod obserwacji oraz z braku danych z niektórych obszarów. Dlatego prognozy długoterminowe mają większy margines błędu niż prognozy krótkoterminowe i nie można traktować ich jako pewników.
Jak korzystać z prognoz długoterminowych?
Prognozy długoterminowe mogą być przydatne jako ogólny trend pogodowy lub tendencja zmiany warunków atmosferycznych w danym regionie lub sezonie. Nie należy jednak oczekiwać od nich dokładnych wartości temperatury, opadów czy wiatru na konkretny dzień czy godzinę. Prognozy te mogą się zmieniać wraz z aktualizacją danych i modeli. Dlatego zaleca się śledzenie prognoz na bieżąco i sprawdzanie ich wiarygodności na podstawie prognoz krótkoterminowych lub obserwacji rzeczywistej pogody.
Jak porównać prognozy długoterminowe różnych źródeł?
Na rynku istnieje wiele serwisów pogodowych, które oferują prognozy długoterminowe na podstawie różnych modeli numerycznych. Niektóre z nich to:
- INTERIA Pogoda – korzysta z modelu AccuWeather, który oferuje prognozę na 45 dni dla Polski i świata.
- Onet Pogoda – korzysta z modelu The Weather Channel, który oferuje prognozę na 16 dni dla Polski i świata.
- TwojaPogoda.pl – korzysta z modelu MeteoGroup, który oferuje prognozę na 25 dni dla Polski i świata.
- METEO IMGW-PIB – korzysta z modelu UMPL, który oferuje prognozę na 10 dni dla Polski.
Porównując prognozy długoterminowe różnych źródeł, należy pamiętać o ich ograniczeniach i niepewnościach. Im dłuższy okres prognozy, tym większe ryzyko błędu lub zmiany trendu. Dlatego warto śledzić aktualizacje i sprawdzać wiarygodność prognoz na podstawie obserwacji rzeczywistej pogody.
Jak sprawdzić sprawdzalność prognoz długoterminowych?
Jednym ze sposobów na sprawdzenie sprawdzalności prognoz długoterminowych jest porównanie ich z obserwowaną pogodą w danym okresie. Można to zrobić na podstawie danych archiwalnych z różnych źródeł, takich jak:
- IMGW-PIB – Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy udostępnia dane meteorologiczne i klimatyczne z ponad 100 stacji w Polsce. Na stronie internetowej można znaleźć dane o temperaturze, opadach, wietrze, ciśnieniu i innych parametrach pogodowych dla różnych okresów czasowych.
- ECA&D – European Climate Assessment & Dataset – jest projektem europejskim, który gromadzi i udostępnia dane klimatyczne z ponad 1000 stacji w Europie. Na stronie internetowej można znaleźć dane o temperaturze, opadach, wietrze i innych parametrach klimatycznych dla różnych okresów czasowych.
- GHCN-D – Global Historical Climatology Network – Daily – jest projektem globalnym, który gromadzi i udostępnia dane klimatyczne z ponad 100 000 stacji na świecie. Na stronie internetowej można znaleźć dane o temperaturze, opadach, wietrze i innych parametrach klimatycznych dla różnych okresów czasowych.
Porównując prognozy długoterminowe z obserwowaną pogodą, można ocenić ich trafność i błąd. Można też zauważyć, jakie czynniki wpływają na zmienność pogody i jak często występują odchylenia od prognozowanych wartości.
