Coraz częściej na sklepowych półkach spotykamy się z produktami oznaczonymi jako bio, eko lub organic. Co to znaczy i czym różnią się one od zwykłej żywności? Czy są lepsze dla naszego zdrowia i środowiska? Jak je rozpoznać i gdzie je kupić? Odpowiadamy na te i inne pytania w naszym artykule.
Co oznacza bio, eko i organic?
Bio, eko i organic to terminy, które oznaczają, że żywność została wyprodukowana zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego, czyli takiego, które szanuje naturę, zwierzęta i ludzi. Rolnictwo ekologiczne polega na uprawie roślin i hodowli zwierząt bez użycia sztucznych nawozów, pestycydów, antybiotyków, hormonów, GMO czy innych substancji chemicznych. Rolnictwo ekologiczne dba też o ochronę gleby, wody, powietrza, bioróżnorodności i krajobrazu. Rolnictwo ekologiczne jest zatem przyjazne dla środowiska i zrównoważone.
Jakie są zalety żywności bio?
Żywność bio ma wiele zalet, zarówno dla naszego zdrowia, jak i dla środowiska. Oto niektóre z nich:
- Żywność bio jest zdrowsza, ponieważ nie zawiera szkodliwych substancji chemicznych, które mogą być rakotwórcze, alergenne, hormonopodobne lub zaburzać pracę układu nerwowego, odpornościowego czy hormonalnego. Żywność bio jest też bogatsza w składniki odżywcze, takie jak witaminy, minerały, antyoksydanty, kwasy tłuszczowe omega-3 czy błonnik.
- Żywność bio jest smaczniejsza, ponieważ zachowuje naturalny aromat, kolor, kształt i teksturę produktów. Żywność bio nie jest poddawana procesom przetwarzania, konserwowania, barwienia, aromatyzowania czy modyfikowania, które mogą zmieniać lub pogarszać jakość i walory sensoryczne żywności.
- Żywność bio jest bezpieczniejsza, ponieważ podlega rygorystycznym kontrolom i certyfikatom, które gwarantują, że spełnia wymagania rolnictwa ekologicznego na każdym etapie produkcji, przetwarzania, transportu i sprzedaży. Żywność bio jest też lepiej oznakowana i etykietowana, co ułatwia konsumentom dokonywanie świadomych wyborów.
- Żywność bio jest korzystna dla środowiska, ponieważ ogranicza emisję gazów cieplarnianych, zużycie wody, erozję gleby, zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby, utratę bioróżnorodności i degradację krajobrazu. Żywność bio wspiera też rozwój lokalnych społeczności, gospodarki i kultury, ponieważ promuje małe i rodzinne gospodarstwa, krótkie łańcuchy dostaw, sprawiedliwy handel i edukację ekologiczną.
Jakie są normy i certyfikaty żywności bio?
Żywność bio musi spełniać określone normy i certyfikaty, które potwierdzają, że jest zgodna z zasadami rolnictwa ekologicznego. W Polsce obowiązuje ustawa o rolnictwie ekologicznym z 2004 roku, która określa zasady produkcji, przetwarzania, oznakowania i kontroli żywności bio. W Unii Europejskiej obowiązuje rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z 2007 roku, które ustanawia wspólne ramy prawne dla rolnictwa ekologicznego i żywności bio. W skali światowej istnieją też inne normy i certyfikaty, takie jak IFOAM, USDA, Soil Association czy Fairtrade.
Żywność bio można rozpoznać po specjalnych znakach i oznaczeniach, które informują o jej pochodzeniu i jakości. Najważniejszym znakiem jest logo Unii Europejskiej, które przedstawia zielony liść na białym tle z napisem “Organic”. Logo to jest obowiązkowe dla wszystkich produktów bio wyprodukowanych w UE lub przywiezionych z krajów trzecich. Logo to gwarantuje, że produkt spełnia wymagania rolnictwa ekologicznego i został poddany kontroli przez uprawnioną jednostkę certyfikującą. Oprócz logo UE, na produktach bio mogą się znajdować też inne znaki i oznaczenia, takie jak:
- Nazwa i kod jednostki certyfikującej, np. PL-EKO-01, która potwierdza, że produkt został skontrolowany i certyfikowany przez daną instytucję.
- Nazwa i adres producenta, przetwórcy lub dystrybutora, który odpowiada za produkt i jego jakość.
- Nazwa i pochodzenie składników, które informuje, z jakich produktów i z jakich krajów pochodzi żywność bio.
- Procentowa zawartość składników ekologicznych, która wskazuje, jaka część produktu pochodzi z rolnictwa ekologicznego. Aby produkt mógł być oznaczony jako bio, musi zawierać co najmniej 95% składników ekologicznych.
Jak rozpoznać i wybrać żywność bio?
Żywność bio można rozpoznać i wybrać, stosując się do kilku prostych zasad, takich jak:
- Szukaj logo UE i innych znaków i oznaczeń, które świadczą o pochodzeniu i jakości żywności bio.
- Sprawdzaj etykiety i opakowania, które zawierają informacje o składzie, wartości odżywczej, terminie ważności i sposobie przechowywania żywności bio.
- Porównuj ceny i oferty, które mogą się różnić w zależności od miejsca, sezonu, dostępności i jakości żywności bio.
- Wybieraj produkty świeże, lokalne i sezonowe, które są najsmaczniejsze, najzdrowsze i najmniej obciążające środowisko.
- Zwracaj uwagę na wygląd, zapach, smak i teksturę żywności bio, które mogą się różnić od żywności konwencjonalnej, ale nie oznaczają gorszej jakości.
Gdzie kupić żywność bio?
Żywność bio można kupić w różnych miejscach, takich jak:
- Sklepy ze zdrową żywnością, które specjalizują się w sprzedaży produktów bio, eko i naturalnych. W takich sklepach można znaleźć szeroki asortyment żywności bio, zarówno krajowej, jak i zagranicznej, a także skorzystać z fachowej porady i pomocy.
- Sklepy internetowe, które oferują sprzedaż i dostawę żywności bio na terenie całego kraju lub nawet za granicę. W takich sklepach można znaleźć duży wybór żywności bio, zarówno krajowej, jak i zagranicznej, a także skorzystać z promocji, rabatów i gwarancji jakości.
- Targi i bazary, które organizują sprzedaż bezpośrednią żywności bio od lokalnych producentów i rolników. W takich miejscach można kupić świeże, sezonowe i regionalne produkty bio, a także poznać ich pochodzenie, sposób produkcji i właściwości.
- Sklepy wielkopowierzchniowe, które coraz częściej wprowadzają do swojej oferty żywność bio, eko i naturalną. W takich sklepach można znaleźć podstawowe produkty bio, takie jak warzywa, owoce, nabiał, mięso, pieczywo, kasze, makarony, oleje, przyprawy czy napoje.
