Założenie własnej działalności gospodarczej to marzenie wielu osób, które chcą być niezależne, realizować swoje pasje i zarabiać na własny rachunek. Jednak aby spełnić to marzenie, trzeba przejść przez wiele formalności, podjąć ważne decyzje i przygotować się na różne wyzwania. Jak więc założyć działalność gospodarczą krok po kroku? Oto kilka podstawowych informacji i porad na ten temat.
- Zdefiniuj swój pomysł na biznes. Zanim zaczniesz zakładać działalność gospodarczą, musisz mieć jasny pomysł na to, czym chcesz się zajmować, jakie masz kompetencje i zasoby, jakie są potrzeby i oczekiwania rynku, jaką masz konkurencję i jak się od niej wyróżnić. Musisz również określić swoją grupę docelową, czyli potencjalnych klientów, którym chcesz oferować swoje produkty lub usługi.
- Wybierz formę prowadzenia działalności gospodarczej. Następnym krokiem jest wybór formy prawnej, w ramach której będziesz prowadzić swoją działalność. Masz do wyboru kilka opcji, takich jak:
- jednoosobowa działalność gospodarcza – najprostsza i najtańsza forma prowadzenia firmy, która nie wymaga tworzenia osobowości prawnej ani kapitału zakładowego. Wadą jest to, że odpowiadasz za zobowiązania firmy całym swoim majątkiem osobistym.
- spółka cywilna – forma współpracy dwóch lub więcej osób fizycznych, które wspólnie prowadzą działalność gospodarczą i dzielą się zyskami i stratami. Nie ma osobowości prawnej ani kapitału zakładowego. Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki solidarnie i całym swoim majątkiem osobistym.
- spółka jawna – forma współpracy dwóch lub więcej osób fizycznych lub prawnych, które wspólnie prowadzą działalność gospodarczą pod własną firmą. Ma osobowość prawną i wymaga wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki solidarnie i całym swoim majątkiem osobistym.
- spółka partnerska – forma współpracy dwóch lub więcej osób fizycznych wykonujących wolne zawody (np. lekarzy, adwokatów, architektów), które wspólnie prowadzą działalność gospodarczą pod własną firmą. Ma osobowość prawną i wymaga wpisu do KRS. Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki solidarnie i całym swoim majątkiem osobistym, ale tylko za czynności związane ze świadczeniem usług w ramach wykonywanego zawodu.
- spółka komandytowa – forma współpracy dwóch lub więcej osób fizycznych lub prawnych, wśród których są komplementariusze (zarządzający) i komandytariusze (udziałowcy). Ma osobowość prawną i wymaga wpisu do KRS. Komplementariusze odpowiadają za zobowiązania spółki solidarnie i całym swoim majątkiem osobistym. Komandytariusze odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości wniesionego przez nich wkładu.
- spółka komandytowo-akcyjna – forma współpracy dwóch lub więcej osób fizycznych lub prawnych, wśród których są komplementariusze (zarządzający) i akcjonariusze (udziałowcy). Ma osobowość prawną i wymaga wpisu do KRS. Komplementariusze odpowiadają za zobowiązania spółki solidarnie i całym swoim majątkiem osobistym. Akcjonariusze odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości posiadanych przez nich akcji.
- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – forma współpracy dwóch lub więcej osób fizycznych lub prawnych, które tworzą odrębną od siebie osobowość prawną i wnoszą określony kapitał zakładowy. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest najczęściej wybieraną formą prowadzenia działalności gospodarczej, ponieważ łączy w sobie prostotę zarządzania, elastyczność podziału zysków i ograniczenie odpowiedzialności wspólników. Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości wniesionego przez nich wkładu.
- spółka akcyjna – forma współpracy dwóch lub więcej osób fizycznych lub prawnych, które tworzą odrębną od siebie osobowość prawną i wnoszą określony kapitał akcyjny. Spółka akcyjna jest formą przeznaczoną dla dużych przedsięwzięć, które chcą pozyskiwać kapitał z rynku publicznego lub prywatnego. Wspólnicy, czyli akcjonariusze, odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości posiadanych przez nich akcji.
Wybór formy prowadzenia działalności gospodarczej zależy od wielu czynników, takich jak: koszty założenia i prowadzenia firmy, sposób zarządzania i podejmowania decyzji, podział zysków i strat, odpowiedzialność za zobowiązania, możliwość pozyskiwania kapitału czy kwestie podatkowe. Dlatego należy dokładnie przeanalizować zalety i wady każdej opcji i skonsultować się z doradcą prawnym lub księgowym w razie wątpliwości.
Załóż działalność gospodarczą przez internet
Po wybraniu formy prowadzenia działalności gospodarczej, możesz przejść do formalnego założenia firmy. Najprostszym i najszybszym sposobem jest założenie działalności gospodarczej przez internet, korzystając z usługi Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Aby to zrobić, potrzebujesz:
profilu zaufanego – elektronicznego podpisu, który potwierdza twoją tożsamość i umożliwia składanie wniosków przez internet. Możesz założyć profil zaufany na stronie [ePUAP] lub w punkcie potwierdzającym (np. urząd gminy, bank czy poczta).
numeru PESEL – podstawowego identyfikatora osoby fizycznej w Polsce. Jeśli nie masz numeru PESEL, musisz go uzyskać w urzędzie gminy lub konsulacie.
numeru NIP – identyfikatora podatkowego w Polsce. Jeśli nie masz numeru NIP, możesz go uzyskać w urzędzie skarbowym lub poprzez CEIDG.
numeru REGON – identyfikatora statystycznego w Polsce. Numer REGON otrzymasz automatycznie po zarejestrowaniu działalności gospodarczej w CEIDG.
Aby założyć działalność gospodarczą przez internet, musisz wejść na stronę [CEIDG] i zalogować się za pomocą profilu zaufanego. Następnie musisz wypełnić elektroniczny wniosek o wpis do CEIDG, podając swoje dane osobowe i kontaktowe, dane dotyczące firmy (np. nazwa, adres, forma prawna, zakres działalności), dane dotyczące ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz inne informacje wymagane przez prawo. Po sprawdzeniu poprawności danych i zaakceptowaniu oświadczeń, musisz wysłać wniosek elektronicznie. Otrzymasz potwierdzenie przyjęcia wniosku i numer referencyjny.
Po złożeniu wniosku o wpis do CEIDG, twoja działalność gospodarcza jest uznana za założoną i możesz rozpocząć jej prowadzenie. Jednocześnie twój wniosek jest przekazywany do innych instytucji, takich jak urząd skarbowy, ZUS, GUS czy KRUS, które dokonują odpowiednich wpisów i rejestracji. W ciągu kilku dni otrzymasz stosowne zaświadczenia i decyzje, np. o nadaniu numeru NIP, REGON, identyfikatora podatnika VAT czy o zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.
Założenie działalności gospodarczej przez internet jest darmowe i zajmuje zaledwie kilka minut. Jest to najprostsza i najszybsza metoda założenia firmy w Polsce. Jednak należy pamiętać, że dotyczy ona tylko jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki cywilnej. Jeśli chcesz założyć inną formę prawną, np. spółkę jawną, partnerską, komandytową, komandytowo-akcyjną, z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjną, musisz skorzystać z innej metody założenia firmy, np. poprzez notariusza lub Krajowy Rejestr Sądowy. W takim przypadku będziesz musiał ponieść dodatkowe koszty i spełnić dodatkowe wymagania.
Zadbaj o księgowość i rachunkowość
Po założeniu działalności gospodarczej, musisz zadbać o prawidłowe prowadzenie księgowości i rachunkowości. Oznacza to, że musisz:
- wybrać formę opodatkowania – masz do wyboru kilka opcji, takich jak: podatek liniowy (19%), podatek progresywny (17% lub 32%), podatek ryczałtowy (od 3% do 20%), karta podatkowa (stała kwota) lub podatek dochodowy od osób prawnych (9% lub 19%). Wybór formy opodatkowania zależy od wielu czynników, takich jak: wysokość przychodów, koszty działalności, rodzaj działalności, liczba pracowników czy kwestie podatkowe. Dlatego należy dokładnie przeanalizować zalety i wady każdej opcji i skonsultować się z doradcą podatkowym w razie wątpliwości.
- wybrać formę ewidencji przychodów – masz do wyboru kilka opcji, takich jak: księga przychodów i rozchodów (KPiR), ryczałt ewidencjonowany, karta podatkowa lub podatkowa księga przychodów i rozchodów (PKPiR). Wybór formy ewidencji przychodów zależy od formy opodatkowania i rodzaju działalności. Dlatego należy sprawdzić, która forma jest dla ciebie najkorzystniejsza i najprostsza.
- wystawiać faktury i paragony – jeśli prowadzisz działalność gospodarczą, musisz wystawiać faktury lub paragony za sprzedane produkty lub usługi. Faktury są dokumentami księgowymi, które potwierdzają dokonanie transakcji i zawierają dane dotyczące sprzedawcy, nabywcy, towaru lub usługi, ceny, podatku i terminu płatności. Paragony są uproszczonymi dokumentami sprzedaży, które wystawia się na kasy fiskalnej i zawierają dane dotyczące sprzedawcy, towaru lub usługi i ceny. Musisz przechowywać kopie faktur i paragonów przez określony czas i przedstawiać je na żądanie organom kontrolnym.
- rozliczać się z urzędem skarbowym i ZUS – jeśli prowadzisz działalność gospodarczą, musisz regularnie rozliczać się z urzędem skarbowym i ZUS z tytułu podatku dochodowego, podatku VAT, składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Musisz wypełniać odpowiednie deklaracje i zeznania podatkowe oraz dokonywać płatności w terminach określonych przez prawo. W przypadku opóźnień lub nieprawidłowości możesz być narażony na kary finansowe lub karne.
Prowadzenie księgowości i rachunkowości jest obowiązkiem każdego przedsiębiorcy, który ma wpływ na jego sytuację finansową i prawną. Dlatego należy traktować to poważnie i dokładnie. Jeśli nie czujesz się pewnie w tych kwestiach lub nie masz czasu na nie, możesz zlecić je profesjonalnemu biuru rachunkowemu lub księgowemu, które zajmie się wszystkim za ciebie.
