Akupunktura to jedna z najstarszych i najbardziej znanych metod leczenia, która wywodzi się z tradycyjnej medycyny chińskiej. Polega na nakłuwaniu ciała specjalnymi igłami w celu pobudzenia punktów energetycznych i przywrócenia równowagi organizmu. Akupunktura jest uważana za bezpieczną i naturalną metodę leczenia, która może pomóc w wielu dolegliwościach, takich jak ból, stres, alergie czy niepłodność. W tym artykule przedstawimy, czym jest akupunktura, jak działa, na co pomaga i jakie są jej zalety i wady.
Czym jest akupunktura?
Akupunktura to metoda leczenia, która opiera się na koncepcji qi (czyt. “czi”), czyli energii życiowej, która płynie przez ciało człowieka w niewidocznych kanałach zwanych meridianami. Według medycyny chińskiej zdrowie zależy od prawidłowego przepływu qi przez meridiany i harmonijnego równoważenia dwóch przeciwstawnych sił: yin i yang. Jeśli qi zostanie zablokowane lub zaburzone, dochodzi do choroby lub dysfunkcji.
Akupunktura ma na celu przywrócić prawidłowy przepływ qi i równowagę yin i yang poprzez stymulowanie określonych punktów na ciele, zwanych punktami akupunkturowymi. Punktów tych jest ponad 360 i znajdują się na 12 głównych i 8 dodatkowych meridianach. Każdy punkt ma swoją nazwę, lokalizację i funkcję terapeutyczną. Stymulacja punktów akupunkturowych odbywa się za pomocą cienkich igieł wykonanych ze stali nierdzewnej, które są nakłuwanie w skórę na głębokość od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Igiełki pozostają w ciele od kilku do kilkudziesięciu minut, w zależności od celu i metody leczenia.
Jak działa akupunktura?
Mechanizm działania akupunktury nie jest do końca poznany i wyjaśniony przez współczesną medycynę. Istnieją różne teorie i hipotezy próbujące wyjaśnić, jak akupunktura wpływa na organizm człowieka. Oto niektóre z nich:
- Teoria nerwowa – zakłada, że akupunktura działa poprzez stymulowanie nerwów znajdujących się pod skórą, które przekazują impulsy do mózgu i rdzenia kręgowego. W ten sposób akupunktura wpływa na wydzielanie neuroprzekaźników, takich jak endorfiny, serotonina czy dopamina, które mają działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, uspokajające lub pobudzające.
- Teoria hormonalna – zakłada, że akupunktura działa poprzez wpływanie na układ hormonalny człowieka, czyli gruczoły wydzielające hormony do krwiobiegu. W ten sposób akupunktura wpływa na poziom hormonów, takich jak kortyzol, adrenalina czy melatonina, które mają wpływ na stres, odporność, sen czy płodność.
- Teoria krwionośna – zakłada, że akupunktura działa poprzez wpływanie na układ krwionośny człowieka, czyli naczynia krwionośne i serce. W ten sposób akupunktura wpływa na przepływ krwi, ciśnienie krwi, tętno czy temperaturę ciała. Akupunktura może też wpływać na skład krwi, np. poprzez zmniejszenie lepkości krwi, zwiększenie ilości czerwonych krwinek czy pobudzenie układu odpornościowego.
- Teoria bioelektryczna – zakłada, że akupunktura działa poprzez wpływanie na bioelektryczność ciała człowieka, czyli prąd elektryczny płynący przez komórki i tkanki. W ten sposób akupunktura wpływa na potencjał elektryczny komórek, przewodnictwo nerwowe, aktywność mózgu czy pola magnetyczne ciała. Akupunktura może też wpływać na jonizację ciała, np. poprzez zmianę pH, stężenia jonów czy wolnych rodników.
Na co pomaga akupunktura?
Akupunktura jest metodą leczenia, która może pomóc w wielu dolegliwościach, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Niektóre z nich to:
- Ból – jest skuteczna w łagodzeniu bólu różnego pochodzenia i lokalizacji, np. bólu głowy, migreny, bólu zęba, bólu pleców, bólu stawów, bólu menstruacyjnego czy bólu pooperacyjnego. Akupunktura działa przeciwbólowo poprzez stymulowanie wydzielania endorfin i innych neuroprzekaźników, które blokują przekazywanie sygnałów bólowych do mózgu.
- Stres – jest skuteczna w redukowaniu stresu i jego negatywnych skutków dla zdrowia i samopoczucia. Akupunktura działa przeciwstresowo poprzez obniżanie poziomu kortyzolu i adrenaliny, hormonów odpowiedzialnych za reakcję “walcz lub uciekaj”, oraz podnoszenie poziomu serotoniny i dopaminy, hormonów odpowiedzialnych za nastrój i przyjemność.
- Alergie – jest skuteczna w łagodzeniu objawów alergii, takich jak katar, kaszel, łzawienie oczu czy wysypka. Akupunktura działa przeciwalergicznie poprzez regulowanie układu odpornościowego i zapobieganie nadmiernej reakcji na alergeny.
- Niepłodność – jest skuteczna w poprawie płodności zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Akupunktura działa prokreacyjnie poprzez regulowanie cyklu menstruacyjnego i owulacji u kobiet oraz poprawę jakości i ilości spermy u mężczyzn. Akupunktura może też wspomagać leczenie niepłodności spowodowanej przez zaburzenia hormonalne, endometriozę czy zespół policystycznych jajników.
Jakie są zalety i wady akupunktury?
Akupunktura jest metodą leczenia, która ma wiele zalet, takich jak:
Bezpieczeństwo – jest bezpieczną metodą leczenia, jeśli jest wykonywana przez wykwalifikowanego specjalistę z zachowaniem odpowiednich zasad higieny i sterylności. Akupunktura nie powoduje skutków ubocznych ani interakcji z innymi lekami czy zabiegami. Może być stosowana przez osoby w każdym wieku.
Naturalność – jest naturalną metodą leczenia, która nie wymaga stosowania żadnych leków, substancji chemicznych czy inwazyjnych zabiegów. Akupunktura wykorzystuje tylko naturalne zasoby organizmu, takie jak energia, hormony czy układ odpornościowy. Może być stosowana jako samodzielna terapia lub jako uzupełnienie innych metod leczenia.
Uniwersalność – jest uniwersalną metodą leczenia, która może pomóc w wielu dolegliwościach, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Akupunktura może być stosowana przez osoby w każdym wieku i o różnym stanie zdrowia. Akupunktura może być dostosowana do indywidualnych potrzeb i preferencji pacjenta.
Holizm – jest holistyczną metodą leczenia, która nie ogranicza się do leczenia objawów, ale stara się znaleźć i usunąć przyczynę choroby. Akupunktura traktuje człowieka jako całość, uwzględniając jego ciało, umysł i ducha. Bierze pod uwagę nie tylko stan fizyczny, ale także emocjonalny, psychiczny i duchowy pacjenta.
Akupunktura ma jednak także pewne wady, takie jak:
Nieskuteczność – nie jest skuteczna we wszystkich przypadkach i nie gwarantuje pełnego wyleczenia. Akupunktura może być nieskuteczna lub niewystarczająca w leczeniu ciężkich lub przewlekłych chorób, takich jak nowotwory, cukrzyca czy AIDS. Może też nie działać lub działać słabo u niektórych osób, np. tych, które są oporne na stymulację igłami lub mają niski poziom qi.
Niejasność – nie jest do końca zrozumiała i wyjaśniona przez współczesną medycynę. Nie ma jednoznacznych dowodów naukowych na jej skuteczność i mechanizm działania. Nie ma też jednolitych standardów i kryteriów dotyczących kwalifikacji i praktyki akupunkturzystów. Niektóre aspekty akupunktury, takie jak qi, meridiany czy punkty akupunkturowe, mogą być trudne do zaakceptowania lub zrozumienia przez osoby przyzwyczajone do zachodniego sposobu myślenia i leczenia.
Niebezpieczeństwo – może być niebezpieczna, jeśli jest wykonywana przez niekompetentnego lub nieuczciwego specjalistę lub z naruszeniem zasad higieny i sterylności. Akupunktura może powodować powikłania, takie jak infekcje, krwiaki, uszkodzenia nerwów czy narządów wewnętrznych. Może też wywoływać niepożądane reakcje, takie jak ból, zawroty głowy, nudności czy omdlenia.
