Niestrawność, czyli dolegliwość, która objawia się dyskomfortem w obrębie układu pokarmowego, może być uciążliwym problemem. Jednym z naturalnych sposobów łagodzenia niestrawności jest korzystanie z właściwości ziół, które od wieków są wykorzystywane do wspierania zdrowia układu trawiennego. Poniżej znajdziesz kilka ziół, które są znane ze swojego potencjału w łagodzeniu niestrawności.

Mięta pieprzowa (mentha piperita)

Mięta pieprzowa to zioło o przyjemnym aromacie, które posiada właściwości łagodzące dolegliwości trawienne. Olejek eteryczny z mięty pieprzowej może pomóc w rozluźnieniu mięśni gładkich przewodu pokarmowego, co może przynieść ulgę w przypadku wzdęć i bólu brzucha. Herbatka z mięty pieprzowej jest jednym z najpopularniejszych sposobów na spożywanie tego zioła.

Imbir (zingiber officinale)

Imbir to zioło o działaniu rozgrzewającym, które może pomóc w łagodzeniu niestrawności, zwłaszcza tej spowodowanej jedzeniem. Zawarte w imbirze substancje aktywne mogą pomagać w redukcji zapalenia i przyspieszać proces trawienia. Imbir można spożywać jako herbatę, dodawać do potraw czy też jeść w postaci kandyzowanej.

Kminek (carum carvi)

Kminek jest znany ze swojego wpływu na układ trawienny. Olejki eteryczne zawarte w kminku mogą pomagać w łagodzeniu gazów, wzdęć i bólu brzucha. Kminek jest często stosowany jako przyprawa w kuchni, ale można również przygotować z niego herbatę.

Zobacz także:

Karczoch (cynara scolymus)

Karczoch jest rośliną, której liście i korzenie są wykorzystywane w medycynie naturalnej. Substancje zawarte w karczochu mogą wspomagać procesy trawienne i poprawiać wydzielanie żółci, co korzystnie wpływa na trawienie tłuszczów. Preparaty z karczocha są dostępne w formie tabletek, a także herbatki.

Kurkuma (curcuma longa)

Kurkuma, znana głównie jako przyprawa, zawiera kurkuminę, która posiada silne właściwości przeciwzapalne. Kurkuma może pomóc w łagodzeniu stanów zapalnych w przewodzie pokarmowym, co przyczynia się do ogólnej poprawy trawienia. Można ją spożywać w postaci przyprawy, a także przygotować napój z tzw. latte z kurkumą.

Rumianek (matricaria chamomilla)

Rumianek jest znany ze swojego działania uspokajającego i przeciwzapalnego. Może pomóc w łagodzeniu niestrawności, szczególnie tej spowodowanej stresem. Herbatka z rumianku jest jednym z najpopularniejszych sposobów na korzystanie z tego zioła.

Fenykuł (foeniculum vulgare)

Fenkuł jest rośliną znaną z właściwości karmiących i łagodzących dolegliwości trawienne. Olejki eteryczne zawarte w fenkułowym nasionie mogą pomóc w łagodzeniu wzdęć i kolki u niemowląt. Herbatka z nasion fenkułu może być przyjemnym i skutecznym sposobem na poprawę trawienia.

Szałwia (salvia officinalis)

Szałwia może pomóc w łagodzeniu problemów trawiennych poprzez stymulację produkcji soków trawiennych. Ma także właściwości przeciwbakteryjne, co może być korzystne w przypadku niestrawności spowodowanej infekcją.

Ostropest plamisty (silybum marianum)

Ostropest plamisty jest znany ze swojego wpływu na zdrowie wątroby. Jego składniki mogą wspomagać procesy trawienne i oczyszczanie organizmu, co może wpłynąć pozytywnie na pracę układu pokarmowego.

Jak stosować zioła na niestrawność?

• Herbatki: Przygotuj herbatki z jednego lub kombinacji ziół i pij je po posiłkach.
• Przyprawy: Dodawaj przyprawy, takie jak imbir czy kminek, do potraw.
• Suplementy: W formie tabletek lub kapsułek, zwłaszcza jeśli chcesz skorzystać z konkretnych składników aktywnych.

Przed rozpoczęciem stosowania ziół w celu łagodzenia niestrawności zawsze zaleca się skonsultowanie się z lekarzem, szczególnie jeśli masz jakiekolwiek problemy zdrowotne czy przyjmujesz inne leki. Zioła są dobrym i często skutecznym sposobem na łagodzenie niestrawności, ale każdy organizm może reagować inaczej.

Wokół depresji narosło wiele mitów, m.in. ten, że kobiety zapadają na nią częściej niż mężczyźni albo że jest to choroba wyłącznie o podłożu psychiatrycznym. Ale to nie koniec! – Depresja ma różne oblicza, cały czas pojawiają się też doniesienia naukowe dające nowe światło na tę chorobę – wskazuje dr hab. n. med. Sławomir Murawiec, ekspert ds. psychiatrii w Akademii Zdrowia Psychicznego Harmonii Grupy LUX MED.

23 lutego obchodzimy Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją – na świecie choruje na nią ponad 350 mln ludzi, w Polsce – 4 mln, choć eksperci twierdzą, że to niedoszacowanie. Niestety, wokół depresji narosło wiele mitów. Co więcej, choroba nadal skrywa przed lekarzami, terapeutami i pacjentami wiele tajemnic i wciąż pojawiają się nowe doniesienia naukowe dotyczące depresji. Dr hab. n. med. Sławomir Murawiec, psychiatra i ekspert Akademii Zdrowia Psychicznego Harmonii Grupy LUX MED obala najpopularniejsze mity wokół depresji.

1. Depresja nie toczy się tylko na poziomie psychologicznym

Jednym z ciekawszych odkryć naukowych wokół depresji było udowodnienie, że codzienny stres, a w szczególności stres społeczny (w relacjach z innymi ludźmi) przekłada się nie tylko na psychiczne, subiektywne samopoczucie, lecz może prowadzić także do pojawienia się zmian funkcjonowania układu odpornościowego. Wywołuje to stan zapalny, o umiarkowanym nasileniu. Badacze z Kliniki Psychiatrii Uniwersytetu w Cambridge oceniają, że nawet ponad połowa osób z depresją ma podniesiony wskaźnik CRP, świadczący o toczeniu się procesów zapalnych w organizmie. –Powinniśmy mieć świadomość, że depresja to stan wpływający na zdrowie fizyczne, stąd większe ryzyko chorób somatycznych u osób z depresją. Lecząc depresję, pomagamy kompleksowo, zarówno psychice, jak i ciału – wyjaśnia dr hab. n. med. Sławomir Murawiec.

dr hab. n. med. Sławomir Murawiec

2. Depresja nie musi zaczynać się w mózgu

Bardzo ciekawym wątkiem, zajmującym badaczy depresji jest obecnie temat etiologii tej choroby w jelitach. Depresja bywa widziana w kontekście funkcjonowania tak zwanej osi obejmującej wzajemne oddziaływania: mózgu-jelit- mikrobiomu jelitowego: – Prawdopodobnie, jeśli antygeny bakteryjne i bakterie przesiąkają poza światło jelita do wnętrza organizmu, dochodzi do powstania tam stanu zapalnego, który może być jednym z elementów przyczyn depresji. Zagadnienia wokół mikrobiomu jelit są obecnie bardzo dokładnie badane, wcześniejsze dekady badań wiązały powstawanie depresji wyłącznie z zakłóceniami pracy mózgu. Dziś wiemy, że cały układ pokarmowy i skład mikrobiomu może mieć związki z występowaniem depresji – tłumaczy ekspert.

3. Istnieją zależności między chorobami somatycznymi a depresją

Psychiatrzy mają już także wiedzę o wzajemnym związku pomiędzy występowaniem zaburzeń depresyjnych i chorób somatycznych. Chorzy na wiele chorób internistycznych, kardiologicznych czy reumatologicznych są bardziej narażeni na depresję. Ale okazuje się, że ten wpływ ma charakter dwukierunkowy. – Występowanie depresji jest poważnym i niezależnym czynnikiem ryzyka rozwoju wielu chorób somatycznych, np. chorób układu sercowo-naczyniowego, cukrzycy, chorób reumatycznych i odwrotnie – jeśli objawy depresji dołączą się do uprzednio istniejącej choroby somatycznej, to przebieg tej choroby jest mniej pomyślny, a leczenie – trudniejsze. Więcej jest skarg na różnorodne subiektywnie odczuwane dolegliwości, wzrasta ryzyko wystąpienia powikłań – tłumaczy dr hab. n. med. Sławomir Murawiec. Dlatego pacjenci przewlekle chorzy i ich lekarze powinni szczególnie przyglądać się swojemu samopoczuciu.

4. Kobiety nie chorują częściej niż mężczyźni

Jak przyznaje ekspert, zarówno w podręcznikach psychiatrii, jak i w mediach przekazywana jest informacja, że kobiety chorują na depresję dwa razy częściej niż mężczyźni. – Mężczyźni równie często zapadają na depresję. Problem polega na tym, że u nich depresja często bywa nierozpoznana, ponieważ na pierwszy plan wychodzą objawy inne niż te opisane w klasyfikacji psychiatrycznej. Te objawy to często złość, drażliwość, a nawet agresja, okresowe nadużywania alkoholu, zachowania ryzykowne, a czasem pracoholizm. 

Ponadto nadal wśród płci męskiej bywa to temat tabu i niekiedy panowie dłużej zwlekają z diagnozą i przyjściem do gabinetu psychiatry po pomoc

– wyjaśnia dr hab. n. med. Sławomir Murawiec.

5. Depresja nie jest synonimem wszystkich zaburzeń psychicznych

Świadomość zaburzeń psychicznych wśród pacjentów nadal wymaga edukacji. Nie każde gorsze samopoczucie jest depresją, istnieje sporo jednostek chorobowych określających zaburzenia psychiczne. – Przychodzą pacjenci i mówią, że są u mnie, bo „żona mówi, że mam depresję”, a okazuje się, że to np. zaburzenia lękowe lub całkiem innym problem zdrowotny. Ale pragnę podkreślić, że nie upatrywałbym dużego problemu w zwyczajowym równaniu depresji z np. stanami lękowymi, nerwicą. Najważniejsze, by pacjent w porę trafił do lekarza i to już rolą psychiatry jest odpowiednia diagnoza i wskazanie skutecznej terapii – dodaje ekspert Poradni Zdrowia Psychicznego Harmonii. I wskazuje, że nawet błędne nazywanie depresją innych chorób jest ważnym krokiem w walce z tabu zaburzeń psychicznych: – Cieszy mnie oswajanie tematów zdrowia psychicznego, mam nadzieję, że dzięki temu zdążymy pomóc wielu pacjentom zanim będzie za późno.

wpis gościnny

Zespół Cushinga to zespół objawów wynikających z nadmiaru hormonów sterydowych, głównie kortyzolu, we krwi. Kortyzol to hormon produkowany przez nadnercza, który bierze udział w regulacji wielu procesów w organizmie, takich jak metabolizm, odporność, ciśnienie krwi czy stres. Zbyt wysoki poziom kortyzolu może prowadzić do poważnych zaburzeń zdrowia i jakości życia. Jakie są przyczyny, objawy i leczenie zespołu Cushinga?

Przyczyny zespołu Cushinga

Zespół Cushinga może mieć różne przyczyny, w zależności od tego, czy jest zależny od hormonu adrenokortykotropowego (ACTH) czy nie. ACTH to hormon produkowany przez przysadkę mózgową, który stymuluje nadnercza do wydzielania kortyzolu. Wyróżnia się więc dwa typy zespołu Cushinga:

• Zespół Cushinga zależny od ACTH – spowodowany jest przez nadmierną produkcję ACTH przez przysadkę lub inne tkanki (np. guzy płuc). Najczęstszą przyczyną tego typu zespołu jest choroba Cushinga, czyli gruczolak przysadki wydzielający ACTH.
• Zespół Cushinga niezależny od ACTH – spowodowany jest przez nadmierną produkcję kortyzolu przez nadnercza lub podawanie glikokortykosteroidów (leków sterydowych) w leczeniu innych chorób. Najczęstszą przyczyną tego typu zespołu są guzy kory nadnerczy (gruczolaki lub raki).

Objawy zespołu Cushinga

Objawy zespołu Cushinga są związane z nadmiernym działaniem kortyzolu na różne układy i narządy organizmu. Do najczęstszych objawów należą:

• Otyłość – nadmiar kortyzolu sprzyja gromadzeniu się tkanki tłuszczowej w określonych miejscach, takich jak twarz (tzw. twarz księżycowata), kark (tzw. byczy kark), tułów (tzw. garb bawoli) i brzuch. Kończyny natomiast pozostają szczupłe.
• Rozstępy – nadmiar kortyzolu osłabia włókna kolagenowe w skórze, co prowadzi do powstawania szerokich i czerwonych rozstępów na brzuchu, udach, pośladkach i piersiach.
• Trądzik i hirsutyzm – nadmiar kortyzolu wpływa na gospodarkę hormonalną i powoduje wzrost wydzielania łoju i owłosienia na twarzy, klatce piersiowej i plecach.
• Nadciśnienie tętnicze – nadmiar kortyzolu podnosi ciśnienie krwi poprzez zwiększenie wrażliwości naczyń krwionośnych na działanie noradrenaliny i adrenaliny oraz zatrzymywanie sodu i wody w organizmie.
• Cukrzyca – nadmiar kortyzolu podnosi poziom glukozy we krwi poprzez hamowanie działania insuliny i stymulowanie glukoneogenezy (produkcji glukozy z innych źródeł niż węglowodany).
• Osteoporoza – nadmiar kortyzolu osłabia kości poprzez hamowanie wchłaniania wapnia i fosforu oraz stymulowanie resorpcji kostnej (rozkładu tkanki kostnej).
• Zaburzenia psychiczne – nadmiar kortyzolu zaburza równowagę neuroprzekaźników w mózgu i powoduje zmiany nastroju, depresję, lęk, drażliwość, zaburzenia snu i pamięci.

Leczenie zespołu Cushinga

Leczenie zespołu Cushinga zależy od jego przyczyny. Głównymi metodami leczenia są:

• Leczenie operacyjne – polega na usunięciu guza przysadki, nadnerczy lub innej tkanki wydzielającej ACTH lub kortyzol. Jest to najskuteczniejsza metoda leczenia, ale wiąże się z ryzykiem powikłań i nawrotów.
• Leczenie farmakologiczne – polega na podawaniu leków, które hamują wydzielanie lub działanie kortyzolu. Są to m.in. ketokonazol, metyrapon, mitotan, pasireotyd i mifepriston. Leki te mogą być stosowane jako leczenie uzupełniające lub alternatywne dla leczenia operacyjnego, ale mają ograniczoną skuteczność i wiele skutków ubocznych.
• Leczenie radiologiczne – polega na naświetlaniu guza przysadki promieniami gamma lub protonami. Jest to metoda stosowana w przypadkach, gdy leczenie operacyjne jest niemożliwe lub nieskuteczne, ale wymaga długiego czasu i może powodować uszkodzenie zdrowych tkanek.

Leczenie zespołu Cushinga wymaga stałej kontroli i monitorowania poziomu kortyzolu we krwi i moczu. W niektórych przypadkach może być konieczne podawanie hormonów zastępczych, takich jak hydrokortyzon czy fludrokortyzon, aby zapobiec niedoczynności nadnerczy. Ponadto ważne jest stosowanie diety niskokalorycznej i bogatej w wapń oraz regularne ćwiczenia fizyczne, aby zapobiec otyłości i osteoporozie.

Czy dieta może pomóc w leczeniu Zespołu Cushinga?

Dieta może być pomocna w leczeniu zespołu Cushinga, ale nie jest to jedyna metoda leczenia. Dieta w zespole Cushinga powinna być niskokaloryczna, niskowęglowodanowa, niskotłuszczowa i bogata w białko, błonnik, wapń i witaminę D. Celem diety jest zmniejszenie masy ciała, poprawa glikemii, profilu lipidowego i stanu kości. Oto kilka zasad diety w zespole Cushinga:

• Ograniczenie kalorii – wartość energetyczna posiłków powinna umożliwiać stopniową redukcję masy ciała o około 0,5-1 kg tygodniowo. Można to osiągnąć poprzez zmniejszenie porcji jedzenia i unikanie podjadania między posiłkami.
• Ograniczenie węglowodanów – nadmiar węglowodanów sprzyja podwyższeniu poziomu glukozy i insuliny we krwi, co może nasilać objawy zespołu Cushinga. Dlatego należy ograniczyć spożycie węglowodanów prostych (słodycze, pieczywo cukiernicze, owoce) i wybierać węglowodany złożone (produkty pełnoziarniste, kasze, makarony, ryż), które dostarczają błonnika i wolniej się trawią.
• Ograniczenie tłuszczów – nadmiar tłuszczów sprzyja podwyższeniu poziomu cholesterolu i triglicerydów we krwi, co może zwiększać ryzyko miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych. Dlatego należy ograniczyć spożycie tłuszczów nasyconych (tłuste mięso, wędliny, pełnotłusty nabiał) i tłuszczów trans (słodycze, pieczywo cukiernicze), a zwiększyć spożycie tłuszczów nienasyconych (ryby, oleje roślinne, orzechy).
• Zwiększenie białka – białko jest niezbędne do budowy i regeneracji mięśni i kości, które mogą być osłabione przez nadmiar kortyzolu. Dlatego należy zwiększyć spożycie białka pochodzenia zwierzęcego (chude mięso, ryby, jaja, nabiał) i roślinnego (rośliny strączkowe, soja, tofu).
• Zwiększenie błonnika – błonnik pomaga regulować pracę jelit, zapobiega zaparciom i obniża poziom glukozy i cholesterolu we krwi. Dlatego należy zwiększyć spożycie produktów bogatych w błonnik (warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, otręby).
• Zwiększenie wapnia i witaminy D – wapń i witamina D są niezbędne do utrzymania zdrowych kości i zapobiegania osteoporozie. Dlatego należy zwiększyć spożycie produktów bogatych w te składniki (nabiał, ryby z ośćmi, jaja) lub stosować suplementy.

Dieta w zespole Cushinga powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb i możliwości chorego. Ważne jest również regularne monitorowanie poziomu kortyzolu we krwi i moczu oraz stosowanie leczenia farmakologicznego lub operacyjnego według zaleceń lekarza. 

fot. canva

Rosół to jedna z najpopularniejszych i najsmaczniejszych zup w polskiej kuchni. Jest to wywar z mięsa, warzyw i przypraw, który stanowi podstawę wielu dań, takich jak pierogi, kluski czy makaron. Rosół jest nie tylko pyszny, ale też zdrowy i leczniczy. Ma wiele właściwości odżywczych i leczniczych, które pomagają w walce z przeziębieniem, poprawiają trawienie i wzmacniają odporność. Rosół ma też bogatą historię i kulturę, która sięga czasów średniowiecza. W tym artykule przedstawimy kilka ciekawostek na temat rosołu, które mogą zaskoczyć nawet największych fanów tej zupy.

Skąd się wzięła nazwa rosołu?

Nazwa rosołu jest związana z jego dawnym sposobem przygotowania. Niegdyś rosół gotowano z zasolonego mięsa, które w czasie gotowania oddawało sól, a rosół nazywano rozsół, od czasownika rozsól – wydobądź /usuń sól. Proces gotowania mięsa pozbawiał je soli, a jednocześnie powodował samoistne doprawienie wywaru.

Jak powstał rosół polski?

Rosół polski to wywar z kilku rodzajów mięs, takich jak wołowina, cielęcina, drób lub dziczyzna. Rosół polski pojawił się w literaturze kulinarnej w XVII wieku, w najstarszej polskiej książce kucharskiej autorstwa kuchmistrza Stanisława Czernieckiego “Compendium Ferculorum” (wersja angielska ukazała się nakładem Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie i można ją kupić online). Rosół Czernieckiego był bogaty w przyprawy i dodatki. Rosół polski był też podawany nie tylko z makaronem, ale też z grzankami, pulpecikami, kiełbaskami czy warzywami.

Jak różni się rosół od bulionu?

Rosół i bulion to dwa podobne pojęcia, które często są używane zamiennie. Jednak istnieją pewne różnice między nimi. Rosół to wywar z mięsa i warzyw, który jest podawany jako samodzielna zupa lub jako baza do innych dań. Bulion to klarowny wywar z mięsa lub kości (lub obu), który jest używany jako składnik do innych potraw lub sosów. Bulion jest bardziej skoncentrowany i intensywny w smaku niż rosół.

Jakie są korzyści z jedzenia rosołu?

Rosół to nie tylko smaczna zupa, ale też zdrowy i leczniczy napój. Rosół ma wiele korzyści dla naszego organizmu, takich jak:

• nawilża i odżywia organizm – rosół jest bogaty w wodę i elektrolity, które pomagają utrzymać odpowiedni poziom nawodnienia i równowagę jonową. Rosół dostarcza też białka, tłuszczów, witamin i minerałów, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania komórek i tkanek.
• wspomaga układ odpornościowy – rosół zawiera aminokwasy, takie jak cysteina, glicyna i prolina, które mają działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Rosół pomaga też w usuwaniu toksyn z organizmu i wzmacnia barierę jelitową, która chroni przed przenikaniem patogenów.
• łagodzi objawy przeziębienia i grypy – rosół pomaga w oczyszczaniu dróg oddechowych, zmniejsza obrzęk błony śluzowej nosa i gardła, ułatwia odkrztuszanie śluzu i łagodzi kaszel. Rosół podnosi też temperaturę ciała, co sprzyja zwalczaniu infekcji.
• poprawia trawienie i metabolizm – rosół stymuluje wydzielanie soku żołądkowego i enzymów trawiennych, co ułatwia trawienie pokarmu. Rosół zawiera też żelatynę, która pochodzi z kości zwierzęcych i ma właściwości żelujące. Żelatyna pomaga w naprawie uszkodzonych błon śluzowych jelit, zapobiega nadmiernemu wzdęciu i zaparciom, a także wspiera syntezę kolagenu, który jest ważny dla zdrowia skóry, włosów i paznokci.
• poprawia nastrój i sen – rosół ma działanie relaksujące i uspokajające na układ nerwowy. Rosół zawiera tryptofan, aminokwas niezbędny do produkcji serotoniny, hormonu szczęścia. Rosół pomaga też w regulacji cyklu dobowego i poprawia jakość snu.

Przygotowanie rosołu – tajniki

Istnieją różne sposoby na przygotowanie rosołu, tradycyjnej polskiej zupy wywarowej. Według wyników wyszukiwania w sieci, niektóre z najczęstszych metod to:

• Używanie różnych rodzajów mięs, takich jak kurczak, wołowina, cielęcina, kaczka, królik lub dziczyzna. Wybór mięsa wpływa na kolor, smak i intensywność wywaru. Mięso należy opłukać w zimnej wodzie i umieścić w garnku z zimną wodą. Wywar należy gotować wolno i delikatnie, bez zagotowania, i usuwać pianę (szumowiny) z powierzchni .
• Dodawanie różnych warzyw, takich jak marchewka, pietruszka, seler, por i cebula. Warzywa należy umyć i obrać, z wyjątkiem cebuli, która powinna być pozostawiona z nieco brązowej skórki, aby nadać wywarowi złoty kolor. Warzywa należy dodać do garnka po usunięciu piany i gotować wywar .
• Doprawianie przyprawami, takimi jak ziarna pieprzu, ziela angielskiego, liście laurowe, lubczyk i imbir. Przyprawy należy dodać do garnka razem z warzywami i dopasować do smaku. Sól należy dodawać oszczędnie i dopiero pod koniec gotowania .
• Klaryfikowanie wywaru, aby był klarowny i przezroczysty. Istnieje kilka sposobów na to, takich jak dodawanie białek jaj, które koagulują i pochłaniają tłuszcz i zanieczyszczenia z wywaru; ubijanie białek jaj i mieszanie ich z wywarem, co tworzy kożuch, który łapie cząsteczki; lub przecedzanie wywaru przez drobne sitko lub gazę .

Rosół można podawać jako zupę z cienkim makaronem, ugotowaną marchewką i posiekaną pietruszką, lub używać jako bazy do innych dań i sosów. Rosół można też zamrozić w mniejszych porcjach i przechowywać na później. Rosół to pyszne i zdrowe danie, które może rozgrzać i uleczyć ciało i duszę.